‘Docenten dompelen zich onder in wat ze van studenten verwachten’

“Als we van studenten verwachten dat ze challenge-based leren en dat entrepreneurship hun basishouding wordt, moet je dat als docenten natuurlijk wel goed kunnen faciliteren. Maar hoe doe je dat dan? Wat is belangrijk, waar lopen studenten tegenaan, hoe stimuleer en ondersteun je als docent op de beste manier? Met die vragen ga je als groep docenten aan de slag in de cursus”, vertelt docentopleider Suzanne Jacobs. De kracht van de cursus zit er volgens haar in dat docenten zelf ervaren hoe CBL werkt en met elkaar reflecteren.

Als docentopleider bij TEACH is Jacobs betrokken bij het ontwikkelen en inbedden van de cursus in het opleidingsaanbod voor docenten van 4TU. Bovendien deed ze de training ook zelf, tijdens een van de pilotrondes die begin dit jaar plaatsvonden.

Je stapt als het ware in de schoenen van een student.

Docentopleider Suzanne Jacobs

“Het mooie is dat de deelnemers op dezelfde manier met elkaar aan de slag gaan als studenten dat binnen Challenge-based Learning doen”, vervolgt Jacobs. “Ze worden voor een uitdaging gesteld die ze moeten oplossen. Zo dompelen ze zich onder in dat wat zij hun studenten ook vragen, en boren ze skills aan die we van studenten verwachten. Ze ervaren hoe deze vorm van onderwijs is en wat het met je doet: onzekerheid, aan de slag moeten met een open opdracht, creativiteit aanboren. Niet alles lukt direct, maar dat hoeft ook niet. First time right is niet het motto, maar samen ontdekken en daar juist veel van leren staat voorop. Het is heel waardevol om zo’n proces als docent ook eens zelf te ervaren. Je stapt als het ware in de schoenen van een student.”

Dag twee van de cursus draait om reflectie. Jacobs: “De deelnemers kijken een dagdeel terug op hun opdracht en op de methodieken en tools waarmee ze hebben kennisgemaakt. Van reflecteren leer je veel, en het is goed om als docent ook die vaardigheid weer eens op te poetsen.”

Ervaren trainers

Gert Guri en Ákos Wetters zijn de trainers binnen de cursus CBL/e. Ervaren CBL-docenten en coaches van onder meer het mastervak innovation Space Project. Guri is coördinator Education on Entrepreneurial learning, docent bij Industrial Engineering, en een grote drijvende kracht achter de cursus. Vraag hem naar Challenge-based Learning en entrepreneurship, en hij stopt bijna niet meer met praten.

Studenten met entrepreneurial skills worden daar sterker van en zijn in staat om zichzelf steeds weer te vernieuwen.

Gert Guri, trainer CBL/e

“In de wereld van nu hebben we meer en meer studenten nodig met entrepreneurial skills”, zegt Guri. “Dan bedoel ik niet ondernemerschap in de klassieke zin van het woord; we verwachten niet dat elke student na zijn studie een start-up opzet. Het gaat meer om de bredere zin, over het ontwikkelen van een entrepreneurial mindset.

Na hun studie komen onze studenten terecht in multidisciplinaire en multiculturele teams. In die teams wordt van je verwacht dat je niet alleen een technische oplossing bedenkt, maar dat je breder kijkt. Je kunt wel een geweldige technische oplossing bedenken voor een probleem, maar als die oplossing vijftien miljoen kost, niet duurzaam is of juridisch niet dichtgetimmerd is, dan kom je er nergens mee.

Het gaat erom dat je rekening houdt met allerlei facetten die óók van belang zijn. Een oplossing, een idee moet technisch kloppen, resultaat opleveren, maatschappelijk geaccepteerd zijn en juridisch goed in elkaar zitten. Bovendien wil je dat je oplossing écht bijdraagt. Aan een betere kwaliteit van leven bijvoorbeeld, of aan duurzaamheid.

Om dat te kunnen bereiken, moet je breed kunnen denken, over je eigen technische oplossing heen. Je moet goed en helder kunnen communiceren, pitchen, overtuigen, verschillende stakeholders kunnen verbinden. Je moet leren om géén engineer te zijn, eigenlijk. Uit je comfortzone treden. Kortom: je hebt entrepreneurial skills nodig. En die proberen wij onze studenten bij te brengen. Als ze die skills hebben, worden ze daar sterker van en zijn ze ook nog eens in staat om zichzelf steeds weer te vernieuwen.”

Het verweven van entrepreneurship in het onderwijs past ook goed bij de studenten van nu, weet Guri. “Studenten denken heel vaak al verder dan alleen hun technische oplossing. Ze zijn van nature innovatief en willen hun technische oplossing verder brengen. Ze willen hun technische kennis inzetten om bij te dragen aan maatschappelijke issues en willen impact maken.”

Train the teacher

Entrepreneurship is dus iets fundamenteels dat we onze studenten móeten bijbrengen, en waar we ze in moeten trainen, vindt Guri. Hij houdt zich er vol enthousiasme dagelijks mee bezig, en wil andere docenten met de cursus CBL/e meenemen in hoe ze dat het beste kunnen doen.

“Zie het als een ‘train the teacher-programma’. We nemen docenten mee in onze ervaringen en delen onze tips, tools en tricks. Ze gaan zelf aan de slag, op dezelfde manier als studenten dat doen in Challenge-based Learning-trajecten. We hebben heel wat kennis te delen. Over hoe je een challenge kiest bijvoorbeeld, hoe je de studenten teams laat vormen, hoe teams werken, hoe je ze het beste kunt ondersteunen, welke tools en methodes je kunt inzetten. Zo maken we docenten meer wegwijs in CBL en entrepreneurship.

Na de tweedaagse cursus blijven we beschikbaar voor deelnemers. Ze kunnen bij ons terecht als ze vragen hebben over hun eigen lessen of studentenprojecten en ze mogen bij ons meelopen om te kijken hoe wij het aanpakken.”

Van zero naar hero

Guri vindt het in ieder geval fantastisch om studenten entrepreneurship bij te brengen en ze te coachen binnen bijvoorbeeld innovation Space Projects. “Ze verrassen me telkens weer. In een aantal weken veranderen ze van zeros to heroes op dit vlak. Ze gaan er zó voor en ontwikkelen zich zo goed dat het mij ontzettend veel voldoening geeft. Ik hoop dat veel docenten de cursus CBL/e gaan doen en ben ervan overtuigd dat we met deze cursus bijdragen aan het het implementeren van de TU/e-onderwijsvisie voor 2030.”

Positieve reacties

De reacties van de ruim dertig docenten die meededen aan de pilots van deze cursus begin dit jaar, zijn veelbelovend en positief, weet Jacobs. Daarom is de cursus nu ook opgenomen in het opleidingsaanbod van TEACH. “Vooral het samen aan de slag gaan en leren van en met elkaars talenten, spreekt aan. Fouten maken mag, onderzoeken en reflecteren staan voorop. De sfeer is positief. De training is ook elke keer net weer anders, afhankelijk van de achtergrond van de deelnemers.”

Er worden connecties gelegd tussen docenten uit alle hoeken van de organisatie -ook tussen de verschillende universiteiten- die elkaar misschien anders nooit waren tegengekomen.

Docentopleider Suzanne Jacobs

Mooie bijvangst van de cursus is ook de contacten die er tussen docenten ontstaan én het vervolg dat daaraan gegeven wordt, vertelt Jacobs. “Er worden connecties gelegd tussen docenten uit alle hoeken van de organisatie - ook tussen de verschillende technische universiteiten - die elkaar misschien anders nooit waren tegengekomen. Zij leren niet alleen met elkaar tijdens de cursus, maar vinden elkaar ook daarna nog. Dat is geweldig om te zien.”