Hoe persoonlijke en betekenisvolle technologie te ontwerpen voor senioren

De vergrijzing wordt vaak gezien als een probleem dat door technologie opgelost dient te worden, waarbij de groei, creativiteit en ontwikkeling die gepaard gaat bij het ouder worden genegeerd wordt. “Daarom ontwerpen wij met een positieve lens, waarbij we technologie zien als middel om kwaliteit van leven te behouden en te verrijken”, licht Den Haan – Wintermans toe.

“Omdat senioren net als iedereen verschillend zijn, willen we niet uitgaan van het stereotype beeld dat senioren enkel hulpbehoevend zijn. Daarbij willen wij de oudere zien als volwaardig individu met allen verschillende wensen, vaardigheden en behoeften. Hier liggen echter verschillende uitdagingen die we verder hebben onderzocht.”

GoLivePhone

Het kan bijvoorbeeld moeilijk zijn voor senioren om hun behoefte te verwoorden, en ook voor ontwerpers kan het een uitdaging zijn om hun perspectief en behoefte te begrijpen. Den Haan – Wintermans gebruikte daarom empathische designmethodes om de communicatie tussen deze twee groepen te bevorderen.

In haar promotieonderzoek richtte ze zich op ideeën om mensen te laten ontspannen en een zinvolle invulling te geven van hun dag. Dit draagt namelijk bij aan succesvol ouder worden. “Uiteindelijk is ons doel om senioren te motiveren en in staat te stellen mentaal en fysiek actiever te blijven, en ze te motiveren met iets dat ze leuk vinden om te doen.”

Allereerst evalueerde ze de GoLivePhone en bracht ze de motivaties van ouderen voor het smartphonegebruik in kaart. Ze kon factoren noemen die bijdragen aan een fijne leeromgeving, zoals bijvoorbeeld hulpmiddelen die meegroeien met de bekwaamheid van de senioren, en super-users die een prettige sociale leeromgeving faciliteren.

“Op basis van de persoonlijke motivaties van senioren op sociaal en technologisch gebied, weten we nu beter hoe senioren technologie aanleren en gebruiken”, zegt Den Haan – Wintermans. “We raden ontwerpers van technologie aan om flexibel en aanpasbare producten te maken vanuit twee invalshoeken: vanuit het systeem en vanuit de gebruiker.”

Wandelapp

Ten tweede ontwikkelde en testte ze met haar collega’s het Leisure Time Canvas, een hulpmiddel om verhalen te vertellen over vrijetijdsbesteding, met als doel om een waardevol design te maken. Op basis hiervan heeft ze samen met senioren een wandelapp ontwikkeld.

“We hebben geleerd dat onze deelnemers de kwaliteit wel belangrijker vonden dan de kwantiteit van hun fysieke activiteit”, licht de promovenda toe. “Hierdoor laten we zien hoe we persoonlijke interesses zoals hobby’s kunnen gebruiken om interventies te ontwerpen voor het succesvol ouder worden, gepresenteerd door wandelapp Ommetje.”

Ten derde zoomde ze nog meer in op de individuele senioren en hun wensen door specifiek voor één persoon een passend ontwerp te maken. “Dit hebben we drie studentontwerpers laten doen, en dit proces hebben we geanalyseerd”, legt Den Haan – Wintermans uit. “Dit proces helpt de design researcher om kwalitatieve data te interpreteren, en faciliteert de senioren om verhalen te delen, om samen tot een persoonlijk ontwerp te komen.”

Meer informatie

Marjolein den Haan – Wintermans promoveert 11 november op haar proefschrift getiteld: Getting Closer: Designing Personalized and Meaningful Technology with Older Adults. Haar begeleiders waren dr. Yuan Lu en dr.ir. Rens Brankaert.