"Grijp alle kansen die je krijgt en laat angst je nergens van weerhouden"

Diletta Giuntini (33), universitair docent bij Mechanical Engineering (Mechanics of Materials section), focust zich op de ontwikkeling van geavanceerde keramische materialen.

Waarom heb je gekozen voor een technische studie/carrière?

“Ik hield van de uitdaging. Ik was geïnteresseerd in veel vakken toen ik mijn vervolgstudie moest kiezen. Uiteindelijk ben ik gegaan voor iets dat ik spannend vond en waarmee ik de wereld zou kunnen verkennen - en dat is gelukt: Lucht- en Ruimtevaarttechniek. Daarnaast ontwikkelde ik ook mijn interesse voor niet-technische onderwerpen. Ik vond techniek vooral leuk omdat je kennis uit verschillende wetenschapstakken kunt combineren voor creatieve oplossingen voor de maatschappij. En ik houd van vliegen en alles wat met de lucht te maken heeft, vandaar dat ik koos voor lucht- en ruimtevaarttechniek.”

Wat was de inspiratiebron die je voor techniek deed kiezen?

“Een echt rolmodel had ik destijds niet, al heeft een uitstekende en inspirerende wiskundeleraar op de middelbare school zeker een rol gespeeld. Het is eigenlijk nooit in me opgekomen om techniek als vrouwonvriendelijk te beschouwen. Het voelde voor mij natuurlijk om daarvoor te kiezen, niet anders dan voor welk vakgebied ook.”

Waarom is het belangrijk dat vrouwen in de wetenschap werken?

“Ik geloof dat diversiteit - en die overstijgt de inclusie van vrouwen - een sleutelrol speelt om elk aspect van werk en de maatschappij in het algemeen te verbeteren. Verschillende verhalen en perspectieven brengen creatievere oplossingen en een rustgevend gevoel van inclusiviteit.”

Hoe zie je je toekomst?

“Ik houd van de veelzijdigheid van mijn baan: het is nooit saai, het brengt creativiteit met zich mee, er is ruimte voor zowel individueel werk als samenwerken, het draait om het ontdekken van nieuwe dingen en het delen daarvan met de nieuwe generatie ingenieurs, en het zorgt voor een wereldwijd netwerk. Ik wil uiteindelijk groeien in groeien in een rol als hoogleraar. Steeds nieuwe materialen ontwikkelen voor uitdagende omgevingen en met nieuwe functionaliteiten, terwijl ik een betrouwbare mentor word voor studenten en ertoe bijdraag dat de TU/e - en de academische wereld in het algemeen - een steeds betere plek wordt.”

Wat voor advies zou je je jongere zelf willen geven?

“Dat je inspirerende kansen moet grijpen, zonder bang te zijn. En dat je geen tijd tijd en energie moet voorspillen aan vooroordelen en nutteloze negativiteit. In het Italiaans hebben we daar een mooi spreekwoord voor: Entra da un orecchio e esce dall'altro. In het Nederlands: sommige dingen moet je het ene oor in laten gaan, en het andere weer uit.”

Wies Ruyters (23), bezig met het laatste semester van de master Data Science in Engineering. Was een jaar marketing- en pr-manager van studententeam SOLID en organiseerde vorig jaar de centrale introductieweken van de TU/e.

Waarom heb je voor een technische studie gekozen?

“Op de middelbare school waren mijn lievelingscursussen kunstbeeldend, geschiedenis en wiskunde B. En ik wilde het liefste dat de opleiding iets van alles zou hebben. Dat was lastig te vinden, maar technische bedrijfskunde leek een mooie balans te hebben tussen de mens, het bedrijf, en wiskunde. Dat mensen om me heen het apart vonden dat ik naar de TU/e zou gaan, omdat wiskunde B niet mijn sterkste vak was, probeerde ik te negeren. Ik was blij dat ik eindelijk een keuze had gemaakt!”

wat was je inspiratie om deze studie te gaan doen?

“Tijdens mijn bachelor kwam ik erachter hoe uitdagend ik wiskunde vond, en hoe het me hielp logisch na te denken en verbanden te leggen. In het bijzonder logica, een specifiek onderdeel in wiskunde, inspireerde me. Tegelijkertijd begonnen sociale media steeds meer bekendheid te genieten, waardoor ook de impact van disinformatie, 'fake news' en propaganda steeds zichtbaarder werd.

Toen ik een masteropleiding moest kiezen, heb ik me afgevraagd wat ik leuk vind om te studeren en waarvoor ik me wil inzetten na mijn studie. Dat kwam neer op de vraag: welke vakkennis en skills heb ik nodig om bij te kunnen dragen aan het bestrijden van disinformatie, en de impact hiervan in kaart te brengen? In mijn huidige opleiding, Data Science in Engineering, vond ik een curriculum dat mij vaardiger zou maken met data en statistiek, en me leert hoe je complexe onderwerpen met datavisualisatie kunt communiceren.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Elk individu heeft een bias, een vooringenomenheid. Deze kan beïnvloed worden door de meest uiteenlopende dingen, groot of klein. Sommige biases relateren aan ons gender, en aan de kansen die we daardoor wel of niet krijgen. Een andere belangrijke is natuurlijk afkomst. Hoe meer diversiteit we waarborgen aan onze universiteit, hoe meer we in staat zijn om naar de ander te luisteren. Hoe meer we ons openstellen voor de biases van anderen, hoe meer we leren over onze eigen bias. Ik denk dat elk individu daar beter van wordt. 

In de techniek is een ontworpen product of technologie inherent ge-biased, namelijk doordat het ontworpen is door een mens. Hoe langer de wereld van de techniek gedomineerd blijft door mannen, en hoe meer we ons dagelijks leven door technologie laten bepalen, hoe zichtbaarder zal worden dat het eindproduct door de ogen van de (witte) man ontworpen is.”

Wat is je toekomstvisie: waar wil je naartoe?

“Ik wil me inzetten voor transparante, toegankelijke en eerlijke informatie voor iedereen.”

Welk advies had je aan je jongere ik willen meegeven?

“In mijn bachelor en het eerste jaar van mijn master kreeg ik best vaak het gevoel dat het eigenlijk niet helemaal voor mij is, de techniek. Het is sinds dit jaar dat ik me ben gaan realiseren dat het zijn van een vrouw in de techniek juist iets sterks is - wij kunnen bijdragen aan een inclusievere blik op de toekomst. Ik voel me niet langer meer benadeeld door mijn gender, maar juist bekrachtigd.”

Katja Pahnke (53), geboren en getogen in Duitsland, Algemeen Directeur Eindhoven Engine BV (shareholders: TU/e, TNO & Fontys).

Waarom heb je voor een studie/carrière in techniek gekozen?

“Ik had al heel vroeg interesse in techniek en een passie voor technische vakken. Ik was er erg goed in, dat stimuleert natuurlijk ook. In Duitsland worden ingenieurs enorm gewaardeerd. Het land heeft een sterke industrie, een divers innovatielandschap en het streven naar excellentie bevordert het kiezen voor technische loopbanen.”

Wie was je inspiratie om dit te gaan doen?

“Ik kom uit een gezin met sociale beroepen. Mijn vader was leraar en werkte met kinderen met gedrags-en leerproblemen, mijn moeder werkte met uit huis geplaatste jongeren. Mijn ouders waren in hun werk dus veel bezig met gemarginaliseerde groepen, dat kregen wij als kinderen zeker mee. We waren ons ervan bewust hoe goed wij het hadden, en dat we gewoon een beroep konden kiezen dat we interessant vonden, dat ons prikkelde, waarin we konden groeien en ons ontwikkelen. Daarnaast hebben we vroeg geleerd om eigenaarschap te nemen voor ons eigen welzijn.

Het was daarnaast ook een erg ‘politieke’ tijd; wij wilden de wereld verbeteren. Mijn eerste baan heb ik gekozen omdat het bedrijf marktleider was in microbiologische water- en bodemsanering. Hier heb ik ook het reilen en zeilen binnen het bedrijfsleven geleerd en kreeg ik op mijn 21ste mijn eerste leidinggevende rol. Ik heb hier ook geleerd om de moed te hebben op te staan en verantwoordelijkheid te nemen.

Verder was ik vooral gedreven om onafhankelijk te zijn en wilde ik de keuzevrijheid voor toekomstige banen/rollen behouden, daarom ben ik later nog Chemical Engineering gaan studeren.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Ik denk dat diversiteit überhaupt belangrijk is voor ‘de beste oplossing’, de kritische blik en het elkaar uitdagen. Dat gaat verder dan gender. En toch hebben vrouwen ook vaak een ander type leiderschap en zorgen voor verbinding ‘in de keten’. Uiteindelijk gaat het erom het beste uit mensen te halen, ieder in zijn/haar kracht te zetten en ‘anders durven zijn’ - dat heb ik ook als Duitse in Nederland ervaren. Een goede mix van competenties, achtergrond, ervaring, wijsheden komt in mijn ogen een succesvolle samenwerking en een gezamenlijk resultaat ten goede.”

Wat is je toekomstvisie?

“Ik wil de komende jaren Eindhoven Engine als innovatieversneller neerzetten en de samenwerking tussen het bedrijfsleven en de kennisinstellingen intensiveren. Hiermee wil ik een bijdrage leveren aan de succesvolle kennisvalorisatie en het behouden en uitbouwen van de concurrentiekracht van de regio. Hierbij hoort ook ecosysteemontwikkeling, maar ook het ‘afleren’ van hoe we de dingen doen als een andere manier wellicht beter of sneller tot een doel leidt.

Daarnaast wil ik als rolmodel anderen inspireren rollen met impact te nemen en te creëren, mijn recente award voor de InspiringFifty Deeptech BeNeLux is hier een mooie herkenning voor. En ik wil blijven leren, daarom heb ik enkele commissariaten en Raad van Advies-rollen erbij, zo houd ik mezelf scherp.”

Wat voor tip had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Weet vooral wat je drijfveren zijn en je kernwaardes. Investeer hierin en richt je leven ernaar in. Neem persoonlijk eigenaarschap - dan sta je altijd aan het roer van je eigen loopbaan. En weet wat je kan, waar je goed in bent, en laat dat zíen. Omgeef je met mensen die jouw competenties aanvullen en ergens in uitblinken. Zo maak je - samen - het verschil!”

Dorina Bór (wordt deze maand 24 jaar), zit in het tweede jaar van de masteropleiding Human-Technology Interaction. Dit jaar is ze bestuurslid van E.S.D.V. Footloose, de studentendansvereniging van Eindhoven.

Waarom heb je voor een technische studie gekozen?

“Ik ben al sinds de middelbare school geïnteresseerd in wiskunde en natuurkunde. Maar ik hield tegelijkertijd ook van literatuur en geschiedenis - je kunt je voorstellen dat het even duurde voordat ik wist wat ik wilde gaan doen. Wanneer iemand me vroeg wat ik wilde worden, zei ik: 'ingenieur in de vrije kunsten'. Na verloop van tijd trok het ingenieursgedeelte me toch meer, dus besloot ik industrial design te gaan studeren aan de Technische en Economische Universiteit van Boedapest."

Wie was je inspiratie om deze studie te gaan doen?

"Mijn vader, hij is luchtvaartfysicus, leerde me al op jonge leeftijd wat rationeel denken is. Maar mijn grootste rolmodellen zijn wel mijn wis- en natuurkundeleraressen op de middelbare school. Deze twee ongelooflijke vrouwen hebben een enorme invloed op me gehad. Mijn wiskundelerares combineerde een gezin met lesgeven. Ze had zoveel liefde voor haar vak en vond het belangrijk om die kennis over te geven aan een volgende generatie. Ze had de gave om de leuke kant en schoonheid van wiskunde te laten zien. Helaas is zij vier jaar geleden aan kanker overleden.

Mijn vroegere lerares natuurkunde is nog steeds zeer actief. Ze geeft nog steeds les én werkt in de natuurkunde. Dat doet ze met zoveel kracht en enthousiasme dat je gewoon verleid wordt door de sfeer die zij creëert. Ze moedigt haar leerlingen aan om het beste uit zichzelf te halen door van jongs af aan wedstrijden bij te wonen, artikelen te schrijven of onderzoek te doen. Ze legt ook sterk de nadruk op het uitvoeren van experimenten in de klas en leert haar leerlingen hoe ze moeten werken met alle beschikbare apparaten. Ik heb nog steeds contact met haar."

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

"Deze vraagt gaat eigenlijk niet enkel over de technieksector. Anno 2022 werken vrouwen in alle mogelijke beroepen, dus ook in de techniek. En dat doen wij vrouwen verdomd goed! De volgende stap is om anderen - maar vooral jonge vrouwen - te laten zien hoe succesvol en bevredigend een loopbaan in de techniek kan zijn. De mogelijkheden zijn er, ze hoeven er alleen nog maar voor te kiezen."

Wat is je toekomstvisie?

"Mijn eerste en belangrijkste doel is om volgend jaar af te studeren en te kunnen werken aan een masterthesis waarin ik me volledig kan onderdompelen. Later zou ik graag in big tech willen werken als User Experience Researcher met een speciale focus op welzijn en het helpen van mensen. Misschien ga ik later nog wel promoveren, of start ik een eigen bedrijf. Wie weet wat de toekomst brengt..."

Welk advies had je aan je jongere ik willen meegeven?

"Ik heb er meer dan een:
1. Wees dankbaar voor de kansen en mogelijkheden die je krijgt. Waardeer en grijp ze.
2. Hard werken loont, maar let op jezelf en op je eigen welzijn. 
3. Vier je successen en koester de mijlpalen die je al hebt bereikt.
4. En als laatste, wees trots op jezelf. You've got this!"

Annelies Bobelyn (38), universitair docent bij de ITEM-groep van de faculteit Industrial Engineering & Innovation Sciences.

Waarom heb je voor een carrière in de techniek gekozen?

“Omdat je in de techniek steeds blijft leren, dat is een enorm voorrecht.”

Wie was je inspiratie om dit te gaan doen?

“Een leerkracht van de lagere school die na een spreekbeurt waarbij ik een aantal wetenschappelijke proefjes had uitgevoerd, voorspelde dat ik later professor zou worden. Later ook mijn thesis-mentor, Mirjam Knockaert. Zij liet me kennismaken met de wondere wereld van venture capitalists en hoe zij hun investeringen in nieuwe technologie beoordelen. Ik onthield vooral dat het team is belangrijker dan de technologie."

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“De eerste reden is heel eenvoudig: we hebben gewoon meer STEM-profielen nodig. Vandaar dat het noodzakelijk is om zoveel mogelijk vrouwen te bereiken. Verder is diversiteit heel belangrijk in wetenschap en techniek en vrouwen kunnen een ander perspectief werpen op onderzoek.”

Wat is je toekomstvisie?

“Ik wil graag actief bijdragen aan het vermarkten van de technologie ontwikkeld aan onze universiteit. Het gat tussen wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke impact is vaak groot. Ik wil dit gat met mijn onderzoek en onderwijs kleiner maken. Daarnaast wil ik kennis genereren en delen die het toelaat om impact te maken met de technische uitvindingen die hier aan de universiteit zijn gedaan.”

Wat voor tip had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Maak je keuzes niet in functie van de verwachtingen van anderen, maar kies je eigen weg. In het begin is dit vaak de moeilijkste weg, maar op termijn word je er gelukkiger van.”

Adriana Creatore (48), hoogleraar ‘Interface design & engineering for next generation energy technologies’ & principal scientist bij EIRES, faculteit Applied Physics.

Waarom heb je voor een studie/carrière in de techniek gekozen?

“Op de middelbare school deed ik het erg goed in alle vakken, van Latijn tot scheikunde, behalve tekenen. Maar ik vond scheikunde, biologie en sterrenkunde echt boeiend. Toen ik een opleiding koos aan de Universiteit in Bari (Italië), had ik twijfels tussen scheikunde, biologie en farmaceutische wetenschappen. Uiteindelijk werd het scheikunde. 
In die tijd (mid-jaren ’90) waren er geen open-dagen en geen Google, dus de enige manier om informatie te krijgen, was bij een faculteit langslopen en rondvragen of iemand zin en tijd had om je vragen over de opleiding te beantwoorden. Ouderejaars studenten waren een rijke bron van informatie voor mij. 
Pas tijdens mijn afstudeerproject begon een mogelijke academische carrière te kriebelen bij me. De universitaire wereld heeft mij heel veel gegeven: veel interactie met docenten, vriendschappen, en het gevoel dat, tijdens het experimenteren, je bezig was om iets te bouwen dat verder ging dan wat je supervisor al gedaan had.”

Wie was je inspiratie om dit te gaan doen?

“Zeker veel mensen, maar ik wil er graag twee noemen: mijn vader, die meester was op een basisschool en die alle soorten natuurkundige en scheikundige experimenten bedacht voor zijn leerlingen. Hij gaf mij voor mijn verjaardag Meccano in plaats van een Barbiepop. En mijn docente scheikunde/biologie en sterrenkunde op de middelbare school: een fijne, rustige vrouw, dichtbij haar pensioen, die de stof fantastisch kon uitleggen en met wie ik het als eerste had over universitaire studies en keuzen.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Het belang van vrouwen en in het algemeen van diversiteit op de werkvloer: het biedt versterking, creativiteit, ontwikkeling en innovatie in een onderzoeksteam, want iedereen neemt zijn/haar unieke eigenschappen, ervaringen en kennis mee.

Grappig genoeg heb ik afgelopen week een monoloog gehoord waarin werd voorgesteld om het woord ‘diversiteit’ te vervangen door het woord ‘uniciteit’. Want ‘diversiteit’ benadrukt de aanwezigheid van verschillen tussen mensen, terwijl bij ‘uniciteit’ iedereen bepaalde unieke kwaliteiten in zichzelf en anderen kan herkennen. Los van de woordkeuze; wat écht van belang is om diversiteit/uniciteit op de werkvloer te realiseren, is dat wij met zijn allen mensen accepteren zoals ze zijn. En dat iedereen zichzelf durft te zijn en zijn/haar uniciteit naar voren brengt.”

Wat is je toekomstvisie?

“Op wetenschappelijk gebied nog meer vorm en diepte geven samen met mijn onderzoeksteam aan het thema van ‘Interface design & engineering for next generation energy technologies’, waar de focus ligt op interfaces waar selectieve en efficiënte transport van ladingen (elektronen en ionen) nodig is. En de discipline van plasma in de energietransitie integreren.

Verder wil ik graag tijd besteden aan wetenschapscommunicatie. Vertellen wat er gebeurt in de wetenschap, wat het nut ervan is voor de maatschappij. Dat doe ik al tijdens de lessen die ik geef op het voortgezet onderwijs, maar dat is een druppel op een gloeiende plaat. Dit moet je groot aanpakken, met bijvoorbeeld science ambassadors. Maar je kunt ook een stapje verdergaan en proberen een brug te bouwen tussen wetenschap en de samenleving. Ondersteund door universiteiten, bedrijven en onderzoeksinstituten.”

Wat voor tip had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Wees niet bang. Doe wat je leuk vindt en vind leuk wat je doet. En blijf vooral jezelf.”

Hieke van Heesch (20 jaar), derdejaars student Psychology & Technology.

Waarom heb je voor een technische studie gekozen?

“Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in de bètavakken, maar daarmee was zeker niet besloten dat ik naar een technische universiteit zou gaan. Toen ik erachter kwam dat techniek veel meer is dan alleen harde klassieke techniek en juist ook op mensen gericht kan zijn, was ik verkocht voor de studie Psychology & Technology. Ik hoop door middel van technologie mensen te kunnen helpen.”

Wat was je inspiratie om deze studie te gaan doen?

“Toen ik voor het eerst over de studie hoorde, wist ik eigenlijk gewoon dat het echt precies was wat ik zocht! Mijn inspiratiebronnen waren dus de meiden die het voorlichtingspraatje hebben gedaan op de studiebeurs waar ik destijds was.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Ik denk dat diversiteit binnen groepen altijd zorgt voor nieuwe inzichten en uiteindelijk betere oplossingen die passend zijn bij het grotere geheel. Iedereen kijkt op een andere manier naar problemen en als technische problemen maar worden opgelost door een groep die de helft van de wereldbevolking representeert, sluipen er mogelijk fouten in designprocessen. Een aanrader om hier meer over te lezen is het boek Invisible Women: Data Bias in a World designed for Men.”

Wat is je toekomstvisie?

“Er zijn nog heel veel opties voor de toekomst, er zijn verschillende studententeams en masters die me interesseren. Na mijn bachelor ga ik eerst beginnen met Human Technology Interaction en later met Data Science and Entrepreneurship. Na mijn studie hoop ik ergens een toffe leidinggevende functie te krijgen bij een bedrijf wat mensen, data en duurzaamheid combineert. Ik weet nog niet precies hoe ik het voor me zie, maar dit zijn de drie thema’s die mij het meeste interesseren. Ik hoop dat ik later door data mensen een plezierigere tijd kan geven op een duurzame manier.”

Welk advies had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Wees niet bang om naar technische studies te kijken en vind jezelf ook zeker niet te min. Techniek is veel meer dan het klassieke beeld van techniek. Voor elke vrouw is er een raakvlak binnen de techniek, dat weet ik echt zeker!”

Danqing Liu (37), universitair docent aan de faculteit Chemical Engineering and Chemistry en gastprofessor aan de South China Normal University. In haar onderzoek probeert ze de kloof tussen machine (robots) en mens te overbruggen, zodat robot en mens kunnen communiceren, vooral via tastzin.

Waarom heb je voor een carrière in de techniek gekozen?

"Toen ik op jonge leeftijd kennismaakte met de eerste computers, was ik gefascineerd door hun functies. Bijvoorbeeld dat ze geprogrammeerd konden worden om berekeningen uit te voeren, maar nog meer: dat ze bepaalde functies konden uitvoeren als reactie op de menselijke geest. Daarom besloot ik microelectronica te studeren, waar ik leerde over halfgeleidertechnologie en het gebruik ervan in geïntegreerde schakelingen. Ik kwam helemaal uit China naar de TU Delft, waar ik me inschreef als masterstudent. Ik leerde over de materialen en fabricageaspecten van halfgeleiders. Maar op dat moment was ik nog steeds bezig met 'koude' en 'onpersoonlijke' apparaten en miste ik de menselijke aspecten. Ik werd aangetrokken tot de organische materialen die een gestuurde, biologie-achtige actie konden uitvoeren.

Tot nu toe worden van de vijf zintuigen - zicht, gehoor, reuk, tast en smaak - vooral het zicht en het gehoor gebruikt voor het uitwisselen van informatie tussen mens en machine. In mijn onderzoeksteam onderzoeken we de toepassing van de tastzin om de besturing van machines te verbeteren. We doen dit door het ontwikkelen van 'slimme' coatings. Deze coatings veroorzaken bij een externe trigger van de machine een kleine plaatselijke vervorming van een oppervlak - zoals kippenvel op je huid. Die vervormde oppervlakken zorgen voor een voelbare waarneming voor de menselijke vingers en stellen machines zo in staat met mensen te ‘praten’. Deze techniek heeft immense toepassingen, bijvoorbeeld bij chirurgie op afstand. Chirurgen zouden niet alleen via het zicht, maar ook via de tastzin met de operatierobot kunnen communiceren en preciezer kunnen werken."

Wie was je rolmodel?

"Twee vrouwen inspireren me. Een van hen is Lin Huiyin, de eerste vrouwelijke architect in het moderne China. Zij werkte aan de restauratie van cultureel erfgoed in China. De andere is Tu Youyou, een farmaceutisch scheikundige en de eerste Chinese onderzoeker (en dus ook de eerste Chinese vrouw) die de Nobelprijs won. In de architectuur moeten menselijke aspecten worden geoptimaliseerd voor menselijk comfort, terwijl in de farmacie wordt gestreefd naar moleculair herstel van menselijke gebreken. In deze aspecten komen menselijk gedrag en controle samen, en dat is wat ik ook steeds nastreef in mijn onderzoek."

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

"Er is een ongelijke verhouding tussen mannen en vrouwen die actief zijn in exacte wetenschappen. Er is niet veel fantasie nodig om te bedenken dat een grotere vrouwelijke inbreng voor sommige exacte en technische onderwerpen tot andere optimalisaties zou kunnen leiden. Op mijn specifieke terrein werk ik bijvoorbeeld aan de man-machine interface. Het feit dat het zo heet, benadrukt de mannelijke aspecten van dit onderzoek. Dankzij de betrokkenheid van vrouwelijke onderzoekers zoals ikzelf hoop ik dat we ook de vrouwelijke aspecten van tastzintuigen en de daarmee samenhangende emoties die ze veroorzaken, kunnen introduceren."

Wat is je toekomstvisie?

"Ik hoop een academische carrière op te bouwen. Niet alleen om jonge mensen, mannen en vrouwen, te stimuleren om zich te ontwikkelen in de wetenschap, maar ik hoop ook een rolmodel te worden voor veel nieuwe studenten. Dat ik laat zien dat vrouwen net zo goed kunnen zijn in exacte wetenschappen als mannen. Wat mijn persoonlijke doelstellingen betreft, ben ik bezig met het ontwikkelen van zogenaamde communicerende/interactieve materialen. Ik hoop materialen te genereren die onderling kunnen communiceren door het uitwisselen van tast- en contactinformatie, maar ook 'contactloos' door het uitwisselen van chemische informatie, zoals de feromonen die insecten gebruiken."

Welk advies zou je je jongere ik willen geven?

"Niet alleen kennis, maar ook doorzettingsvermogen en mentale kracht zijn belangrijk."

Patricia Dankers (43), hoogleraar biomedische materialen & chemie aan de faculteit Biomedische Technologie en het Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen (ICMS).

Waarom heb je voor een studie/carrière in techniek gekozen?

“Ik was als kind altijd al geïnteresseerd in de natuur om mij heen, en in hoe zaken in elkaar steken. Maar ook ben ik enorm geïnteresseerd in cultuur en muziek. In de tijd dat ik ging studeren (in 1996) heerste er toch ook wel het idee dat je een betere baan kunt krijgen in de techniek dan in cultuur/muziek. Dat heeft zeker meegespeeld in mijn keuze.”

Wie was je inspiratiebron om dit te gaan doen?

“Mijn vader was (en is nog steeds) mijn inspiratiebron. Hij is werktuigbouwkundige en heeft me denk ik ergens ook doen inzien dat een carrière in de techniek een goede keuze is. Met zijn technische achtergrond en kennis kan hij alles maken en alles repareren. Je kunt het zo gek niet bedenken of hij maakt het. Voor alles heeft hij een technische oplossing.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Ik denk dat zowel vrouwen als mannen goed kunnen zijn in technische vakken; wellicht kijken ze op verschillende manieren naar vraagstukken en komen daardoor wellicht ook tot nieuwe en andere oplossingen en inzichten. Echter, kan ik dat niet hard maken (daar heb ik geen onderzoek naar gedaan). Waarom zou je als vrouw niet de techniek in gaan?”

Wat is je toekomstvisie?

“Er zijn verschillende belangrijke onderwerpen waar we als onderzoeksgroep gezamenlijk aan werken. Een daarvan is het ontwikkelen van een synthetisch materiaal, een synthetisch matrix, voor de groei van verschillende menselijke en dierlijke cellen. De meeste experimenten die we hieraan uitvoeren, zijn nog vrij fundamenteel van aard. Echter heb ik het idee dat we momenteel enorme stappen aan het maken zijn. We hebben inmiddels zo veel fundamentele kennis op onze materialen dat we nu ook echt de cellen op moleculair niveau kunnen sturen. Alleen zijn er zo veel mogelijkheden in materiaalcomponenten, die we bij elkaar kunnen voegen dat een screenings/geautomatiseerde robot aanpak nu onvermijdelijk is. Alleen dan kunnen we voor ieder type cel, weefsel, miniorgaantje, et cetera. het materiaal optimaliseren. Mijn droom is dit nu ook te ontwikkelen voor plantencellen; wat nog niet zo evident is. Daarnaast zou ik het fantastisch vinden als een (of meerdere?) van onze materialen ook echt naar de patiënt gebracht zou kunnen worden.”

Wat voor tip had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Geniet van alles wat je doet (dat heb ik altijd gedaan); en daar ook dankbaar voor zijn. Het is toch prachtig als je in een onderzoeksteam kunt werken aan gezamenlijke onderzoeksvragen en onderzoeksdoelen; zoals de ontwikkeling van een synthetische matrix voor celgroei, of een afgiftesysteem voor medicijnen, of een coating voor een bloedvat of hart? Daarnaast zou ik zeggen: vergeet ook niet te genieten van andere zaken in het leven, zoals je gezin en familie, vrienden, muziek maken, sporten, lekker eten, een gezellige borrel, of gewoon fijn in de tuin werken op een prachtige zomerdag.”

Isa Lamers (21), derdejaars student bachelor Technische Wiskunde. Actief lid bij studentenvereniging SSRE. Organiseert met acht andere studenten het TU/e Lustrumgala voor 3.500 studenten.

Waarom heb je voor een technische studie gekozen?

“Exacte vakken vond ik het leukste op de middelbare school. Toen ik een extra bèta-programma volgde aan de Universiteit Utrecht kwam ik erachter dat uitdaging en zelf dingen uitzoeken mij prikkelden. Ik startte met de joint bachelor Data Science van de TU/e en Tilburg University. Tijdens mijn eerste jaar ontdekte ik dat ik de technische aspecten van Data Science zó leuk vond dat ik daar meer diepgang in wilde dan de bachelor bood. Toen besloot ik over te stappen naar een studie die me beter lag: Technische Wiskunde.”

Wat was je inspiratie om deze studie te gaan doen?

“De mindset van mogelijkheden zien en mezelf uitdagen heb ik van thuis uit meegekregen, vooral van mijn ouders en mijn opa. Ze reageerden altijd enthousiast als ik ervoor koos extra dingen te doen en hielpen me daarbij waar nodig.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Meer vrouwen bevordert de dynamiek op de werkvloer, bijvoorbeeld op sociaal vlak, of wat betreft strategieën en werkvormen van een bedrijf. Een variatie van mannen en vrouwen geeft meer perspectieven en een grotere diversiteit aan ervaringen, die in mijn ogen tot betere samenwerkingen en innovatievere idee ideeën leiden.

Veel mensen denken dat een wiskundige een individualistische loopbaan is, maar het tegendeel is waar: wiskunde en veel andere technische sectoren draaien juist enorm om samenwerking. Er is zo veel te weten, berekenen, modelleren en bewijzen dat dat nooit door één persoon gedaan kan worden. En dan is er ook nog eens iemand die moet bedenken hoe het toegepast kan worden. Die samenwerking gaat volgens mij het beste als er zowel mannen als vrouwen aan tafel zitten.”

Wat is je toekomstvisie?

“Ik heb nog niet één droom waar ik naartoe werk. Wat me in de wiskunde heel erg trekt, is de diversiteit van de onderwerpen. Ik verveel me wat sneller dan anderen en raak soms snel uitgekeken op onderwerpen, dus het lijkt me leuk in de toekomst een baan te hebben waar diversiteit en uitdaging in zit. Wat me bijvoorbeeld heel vet lijkt, is om als wiskundige voor Defensie aan de slag te gaan, of om als zelfstandige op projectbasis te werken, omdat dat geen standaard eentonige banen zijn.”

Welk advies had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Laat je niet afschrikken! Niet door de uitdagingen en niet door de reputatie van ‘mannenwereld’ die de techniek nog wel eens kan hebben. Iedereen in de wiskundewereld heeft een goed stel hersens en respect voor anderen die ook een goed stel hersens hebben, onafhankelijk van of ze zich identificeren als man of als vrouw.

En wat betreft de uitdagingen: wiskunde en veel andere technische opleidingen komen nou eenmaal met uitdagingen. De meeste studenten moeten hard werken om te kunnen bevatten waar ze mee bezig zijn - ik althans wel. Laat je daar niet door afschrikken, maar draai het om: Hoe vet is het dat jij die dingen die iedereen als hocuspocus ziet begrijpt en doelgericht kunt toepassen?”

Patricia Jaspers (39), Managing Director van TU/e-instituut EAISI.

Waarom heb je voor een carrière in de techniek gekozen?

“Ik vind het interessant en belangrijk om mee te werken aan een gezondere, veilige en duurzame samenleving. Ik heb altijd een bijzondere interesse gehad in het medische domein, in ethische vraagstukken en in de ontwikkeling van techniek en wetenschap en hoe deze wordt beïnvloed door de maatschappij - en vice versa. Ontwikkelingen op het gebied van artificial intelligence vind ik erg boeiend; de mogelijkheden lijken oneindig. Als je het goed aanpakt, zijn er veel mogelijkheden om onze kwaliteit van leven te verbeteren. Maar het brengt ook belangrijke ethische vraagstukken met zich mee. Dat vind ik uitermate interessante materie.”

Wie was je inspiratie om dit te gaan doen?

“Mijn vader werkte een groot deel van zijn leven bij DSM in het Centrale Lab en daarna bij de afdeling opleidingen in de meet- en regeltechniek. Als kind liep ik vaak zijn kleine ‘werkkamer’ binnen, tegenover mijn slaapkamer. Hij zat daar vaak urenlang te studeren, te solderen en te ‘knutselen’ met allerlei kleurrijke cilindertjes, transistortjes, draadjes noem maar op. Zijn bureau was altijd bezaaid met interessante dichtbebouwde constructies op groene platte bladen. Ik was nieuwsgierig, wilde weten hoe alles werkte. Ik denk dat daar mijn interesse voor techniek is gewekt.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Ik ben ervan overtuigd dat diversiteit in achtergronden, visies, ervaringen, achtergronden et cetera essentieel is voor innovatie en creativiteit. Deze noodzaak voor diversiteit geldt ook voor ontwikkelingen in de wetenschap en techniek. Genderdiversiteit en -inclusiviteit is daarbij onmisbaar. Daarbij, als je kijkt naar de krapte op de arbeidsmarkt en de opkomende beroepen, hebben we al meer engineers nodig dan we kunnen leveren en zijn vrouwen in de techniek harder nodig dan ooit.”

HOe zie je je toekomst voor je?

“Onlangs ben ik toegetreden tot de Raad van Toezicht van Onderwijsgroep Buitengewoon in Venlo, een koepelorganisatie van een aantal scholen in het speciaal onderwijs. Erg interessant en leerzaam! In de toekomst zou ik daarbij nog wel een toezichthoudende functie willen bekleden bij een techbedrijf. Op de langere termijn zou ik een bestuursfunctie ambiëren, bij voorkeur met een sterke link met techniek en/of wetenschap.”

Wat voor tip had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Zoek mensen die je interesses delen, die je steunen en verder kunnen helpen. En ja, vrouwen moeten elkaar onderling ook helpen. Mensen die vragen worden niet overgeslagen ,maar kunnen geholpen worden, kunnen leren; wees dus mondig. Probeer mislukkingen en tegenslagen te zien als belangrijke leermomenten - al is dat niet altijd even makkelijk. En volg je nieuwsgierigheid en laat je daarbij door niemand in de weg staan.”

Alexandra de Boer (23) startte dit collegejaar met de master Electrical Engineering. Ze zat in het bestuur van mastervereniging Eir en is lid van het voorlichtingsteam van de TU/e.

Waarom heb je voor een technische studie gekozen?

“Het STEM-veld (Science, Technology, Engineering & Mathematics, red.) heb ik altijd al interessant gevonden. Die interesse, gecombineerd met een goed baanperspectief, maakte de beslissing om een studie in deze richting te doen een stuk makkelijker.”

Wat was je inspiratie om deze studie te gaan doen?

“Ik denk niet dat ik door een specifiek person werd geïnspireerd om Electrical Engineering te gaan studeren - zeker omdat je studiekeuze geheel je eigen moet zijn. Het heeft echter wel geholpen dat mijn familie mij altijd heeft aangemoedigd en blootgesteld aan de dingen die je kunt doen met engineering, waardoor ik toch me aangetrokken voelde tot deze studie.”

Wat is volgens jou het belang van vrouwen in techniek?

“Diversiteit straalt een belangrijk signaal uit naar de maatschappij dat iedereen, ongeacht je gender, in dit veld kan meedoen. Je bereikt er uiteindelijk ook veel meer mee.”

Wat is je toekomstvisie?

“Ik zou het fantastisch vinden om het STEM-veld en de innovaties die daaruit komen toegankelijker te maken voor iedereen, ongeacht wie je bent en waar je vandaan komt.”

Welk advies had je aan je jongere ik willen meegeven?

“Je hoeft niet van jongs af aan goed te zijn in jouw interessegebied om er je passie in te vinden. Nieuwsgierigheid en wilskracht zijn juist essentieel om je doel te bereiken.”