Wetenschapscommunicatiewedstrijd FameLab komt 2 april virtueel naar de TU/e

Wetenschapscommunicatie is van groot belang, omdat het mensen informeert over de nieuwste ontwikkelingen en hen inspireert om actief te worden in de wetenschap. Daarom is het belangrijk dat wetenschappers over hun werk boeiende verhalen kunnen vertellen, die toegankelijk zijn voor een groot publiek.

FameLab is een op wetenschap gerichte pitchwedstrijd met een twist. Onderzoekers krijgen slechts drie minuten de tijd om over een onderzoeksonderwerp naar keuze te praten. Powerpointpresentaties zijn niet toegestaan, maar rekwisieten wel. FameLab is een internationaal evenement waaraan vorig jaar meer dan 30 landen deelnamen.

Voorafgaand aan de nationale finale in Nederland vinden er op de Nederlandse universiteiten een aantal voorrondes plaats om de finalisten te selecteren. De TU/e-voorronde zou plaatsvinden op een locatie in het centrum van Eindhoven. Echter, vanwege de maatregelen die genomen zijn om het corona-virus aan te pakken, zal FameLab TU/e op donderdag 2 april online plaatsvinden.

Zoals bij elke wedstrijd heeft FameLab TU/e 2020 een jury, die bestaat uit de FameLab TU/e winnaar van vorig jaar Dan Jing Wu, wetenschapsredacteur bij de Nederlandse radiozender BNR Karlijn Meinders, en TU/e-fysicus Kees Storm. Moderator voor FameLab TU/e Barry Fitzgerald (wetenschapsvoorlichter aan de TU/e) sprak alvast met de jury om te horen wat hun verwachtingen zijn van FameLab TU/e 2020.

Dan Jing Wu (promovendus bij de FACULTEIT Biomedische Technologie en winnaar van FameLab TU/e 2019)

Wat was je motivatie om mee te doen met FameLab TU/e 2019?

Een vriend van mij stuurde me een e-mail met een link naar de evenementenpagina. Ik was me net aan het verdiepen in wetenschapscommunicatie en dacht dat dit een hele goede gelegenheid was om er meer over te weten te komen. Ik wilde graag de uitdaging aangaan om in slechts drie minuten over je werk te vertellen.

Hoe is het om je werk in drie minuten te presenteren als onderdeel van FameLab?

Het is belangrijk om heel duidelijk te zijn. Als het gaat om de voorbereiding van je presentatie, denk ik dat je je moet voorbereiden op minder dan drie minuten. Op deze manier kun je echt de tijd nemen en kun je meer nadruk leggen op bepaalde elementen van het verhaal. Drie minuten is erg kort en onderzoekers zijn gewend om veel langere presentaties te houden. Ik vond het verfrissend om in drie minuten te presenteren: het was weer eens iets anders.

Wat heb je overgehouden aan je deelname aan FameLab?

Vóór FameLab zou ik terughoudend zijn geweest met het inzetten van wetenschapscommunicatie of outreach-activiteiten, zoals het maken van video's of podcasts. Maar door FameLab heb ik vaardigheden opgepikt die mij creatiever hebben gemaakt als het gaat om het presenteren van mijn werk aan verschillende doelgroepen.

Dit jaar ben je jurylid in plaats van deelnemer. Waar ben je als jurylid naar op zoek?

Ik ben op zoek naar een heel duidelijk verhaal en ik wil verrast worden. Ik wil dat de presentaties gedenkwaardig zijn en zich onderscheiden van de rest. Als de deelnemers dat lukt hebben ze het goed gedaan. Maar het belangrijkste is dat het verhaal duidelijk is.

Karlijn Meinders (wetenschappelijk redacteur en presentator van De Techniektour bij BNR Nieuwsradio)

Je bent de externe vertegenwoordiger van de jury. In veel opzichten vertegenwoordig je in de jury het grote publiek. Waar kijk je het meest naar uit?

Ik kijk er echt naar uit om verrast te worden. Als journalist hoor ik veel verhalen en ontvang ik veel e-mails. Sommige van deze verhalen en e-mails vallen op en zijn anders dan wat er al eerder is gedaan. Soms is het verhaal beter, of weet degene die het verhaal vertelt het beter te vertellen. Voor FameLab wil ik verrast worden door de persoon of het verhaal.

Ten tweede is ook enthousiasme iets waarnaar ik op zoek ben. Als je in staat bent om ieder publiek te enthousiasmeren voor je werk, zal je werk makkelijker algemeen geaccepteerd worden. Je hebt tegenwoordig communicatieve vaardigheden nodig, want het grote publiek moet weten of wat je doet belangrijk is. En als niemand weet wat het belang van je onderzoek is, dan wordt het moeilijker om aan fondsen te komen.

In FameLab spreken de deelnemers over hun werk in 180 seconden of minder. Welk advies heb je voor de deelnemers als het gaat om het samenstellen van hun verhaal?

Nou, het klinkt lastig, maar ten eerste moeten de deelnemers vertrouwen hebben in de moeilijke beslissingen die ze nemen over de inhoud van hun verhaal en zich er vervolgens aan houden. Het is belangrijk om alleen de belangrijkste details te vertellen en ervoor te zorgen dat je in je verhaal communiceert dat je werk je gelukkig maakt. Zorg ervoor dat mensen dat in je pitch kunnen horen. Dat doe je door een glimlach in je stem te laten doorklinken als je praat.

Je bent afkomstig uit de radiowereld. Hoe belangrijk zijn goede akoestische signalen en pauzes bij het overbrengen van je verhaal?

Ten eerste moet het goed voelen voor de individuele persoon. Het moet natuurlijk aanvoelen, dus dwing geen dingen af die niet goed voor je voelen of niet representatief voor je zijn. Mensen kunnen het zien als je doet alsof.

Ten tweede, wees niet bang om het rustig aan te doen. Drie minuten is een korte periode, en omdat mensen beperkt de tijd hebben gaan ze soms automatisch sneller praten. Ze kunnen ook gestresst raken omdat het spannend is. Adem rustig en pauzeer. Het is oké om even stil te zijn. Als je een goed verhaal hebt dan maakt het niet uit. Een tactische pauze kan ontspannend werken en laat mensen zien dat je niet bezorgd bent, dat je oké bent, dat je alles onder controle hebt. Natuurlijk betekent dit wel dat je heel streng moet zijn over wat je in je verhaal opneemt.

Kees Storm (onderzoeker bij de FACULTEIT TECHNISCHE Natuurkunde, TU/E)

Hoe belangrijk vindt u wetenschapscommunicatie?

Het is enorm belangrijk. We krijgen ons geld van het grote publiek en we doen onderzoek dat bedoeld is om het grote publiek te helpen. Dit onderzoek kan hen helpen om een beter leven te leiden, een slimmer leven te leiden. Ik denk dat het belangrijk is dat ze weten wat we als onderzoekers doen en wat voor toekomst hen staat te wachten.

Waar kijkt u het meest naar uit als een van de juryleden voor FameLab?

Ik ben op zoek naar wetenschappelijke inhoud. Het is veel gevraagd, maar de deelnemers moeten in staat zijn om een deel van hun harde werk op een begrijpelijke manier over te brengen. Ik ben niet op zoek naar triviale dingen die makkelijk scoren. Ik wil werk zien waar echt moeite voor is gedaan. Dat is de grootste uitdaging als het gaat om het presenteren in deze vorm.

Verder ben ik op zoek naar duidelijkheid en enthousiasme. Ik ben op zoek naar mensen die daadwerkelijk kunnen overbrengen waaróm hun werk belangrijk is, waaróm het spannend is en waaróm mensen ervan moeten weten. Maar wetenschappelijk gezien staat de inhoud op de eerste plaats!

Als u de kans had gehad om deel te nemen aan een wedstrijd zoals FameLab toen u uw carrière in het wetenschappelijk onderzoek begon, zou u zich dan hebben ingeschreven?

Dat is een hele goede vraag. Toen ik mijn PhD deed, zou ik terughoudend zijn geweest omdat het zo’n onbekend format is en ik bezig was met een hoop taken die aan mijn onderzoek waren gerelateerd. Naarmate ik meer vertrouwd raak met het spreken voor een breder publiek, merk ik dat ik er echt van geniet als ik me goed heb voorbereid en een goed verhaal te vertellen heb!

Tegenwoordig zou ik me zeker aanmelden voor deze briljante wetenschapscommunicatiewedstrijd (als ik daarvoor in aanmerking zou komen). Door deel te nemen aan FameLab kunnen onderzoekers informatie leren overbrengen op een manier die je niet leert in een kleine onderzoeksgroep, aan een bureau of op een wetenschappelijke conferentie. Deze vaardigheden helpen individuen niet alleen om met de buitenwereld te praten, maar helpen hen ook om betere onderzoekers te worden.