Blauwdruk voor een netwerkziekenhuis

Harriët Luttikhuizen - Groene Hart Ziekenhuis

Al sinds de tweede helft van de vorige eeuw is er gezocht naar manieren om de zorg rondom de patiënt beter te organiseren. Hierdoor zijn verschillende netwerken van zorg organisch gegroeid. De in 2018 afgesloten hoofdlijnenakkoorden van VWS hebben bijgedragen aan een verdere toename van deze netwerkvorming. Een van de strategische pijlers van het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ) is om een netwerkziekenhuis te zijn. Als netwerkziekenhuis is het van belang om inzicht te krijgen in het doel, de vorm en de opzet van deze zorgnetwerken om verbeterpunten te kunnen identificeren en te anticiperen op toekomstige ontwikkelingen, zoals wet- en regelgeving en verdere samenwerking binnen de regio.

Netwerkzorg laat zich lastig omschrijven, ook binnen de literatuur is geen vaststaande omschrijving te vinden. Aan de hand van literatuurstudies en interviews met zorgverleners, beleidsmakers en bestuurders in en om het GHZ, zijn dertien kenmerken voor netwerkzorg geïdentificeerd. Aan de hand van deskresearch, interviews en inventarisatie per mail met zorgverleners en beleidsmakers is het functioneren van het GHZ op deze dertien kenmerken in kaart gebracht en vergeleken met landelijke beschikbare informatiebronnen. Er zijn negen netwerkzorg-kenmerken geïdentificeerd met mogelijkheden tot verbetering. Deze kenmerken zijn geprioriteerd en opgenomen in een vijfjarige roadmap. In deze roadmap zijn zowel de verbetervoorstellen per kenmerk, als de relaties van de kenmerken met elkaar uiteengezet. Het doorvoeren van deze verbetervoorstellen zal het functioneren van het GHZ als netwerkziekenhuis kunnen versterken.

Het kenmerk samen beslissen is gekozen om binnen dit project verder uit te werken. Tijdens dit proces bespreken de patiënt en de zorgverlener de verschillende behandelmogelijkheden en maken een gezamenlijke keuze. Zowel de huisartsen als de medisch specialisten geven aan dat het delen van deze keuze tussen verschillende zorgverleners in het netwerk van de patiënt van belang is. Bij de vroegtijdig zorgplanning worden de wensen van een patiënt ten aanzien van reanimatie, beademing en intensive care opname besproken en vastgelegd. Dit zijn herhaalde gesprekken en het is van belang dat alle zorgverleners op de hoogte zijn van de meest actuele gegevens. Op dit moment vindt het delen van informatie op papier plaats en is er de wens om dit te digitaliseren. Doormiddel van use-cases en interviews met verschillende betrokkenen is een plan van eisen opgesteld. Samen met verschillende gebruikers zijn vijf verschillende mogelijkheden geïdentificeerd om digitaal te kunnen uitwisselen. Deze zijn in kaart gebracht en getoetst aan het P.v.E. De conclusie van deze verificatie is dat er op dit moment geen alternatief is wat aan alle eisen voldoet. Dit komt door het verschil in standaardisatie tussen de standaard van het Nationaal Huisartsen Genootschap (NHG) en de Zorg Informatie Bouwsteen (ZIB) behandelbeperking. Voor het delen van andere keuzes bestaat nog geen standaard. Daarnaast konden niet alle eisen van de nog te ontwikkelen alternatieven volledig worden getoetst omdat dit nog schetsen zijn. Validatie van het alternatief wat het beste aansloot bij het P.v.E., het delen van keuzes via een Persoonlijke Gezondheid Omgeving (PGO) bevestigde dat het voor de verschillende stakeholders nog te vroeg is om aan te geven of dit gebruikt zal gaan worden. De validatie bevestigde wel het belang van gebruiksvriendelijkheid, het aansluiten met de doelgroep en daarnaast het belang van het digitaal delen tussen de zorgverleners door een hub tussen de verschillende zorg instellingen.

Uit de verschillende analyses komen drie adviezen voort:

  1. Een advies voor het GHZ met betrekking tot het delen van keuzes binnen het netwerk rondom de patiënt. Het advies is om te zoeken naar een oplossing voor de lange termijn, zoals een PGO in combinatie met een hub om zowel de digitale uitwisseling met de patiënt als met de andere zorgverleners te versnellen. Als korte termijn ad hoc oplossing kan uitwisseling via zorgdomein naast de papieren werkwijze worden aangeboden.
  2. Een advies voor het GHZ als netwerkziekenhuis. Om de rol als netwerkziekenhuis verder te optimaliseren is het advies om de voorgestelde roadmap te volgen.
  3. Een advies ten aanzien van de ontwikkeling standaarden. Het uitwisselen van keuzes vraagt om een standaard manier van het vastleggen van een keuze. Op dit moment zijn er verschillen tussen de standaard gebruikt door de NHG en de ZIB-behandelbeperking. Het voorstel is om deze twee standaarden te harmoniseren. Daarnaast ontbreekt er een standaard voor het vastleggen van keuzes die wel betrekking hebben op behandeling, maar niet in een acute situatie hoeven te worden geraadpleegd. Het advies is om de in dit verslag voorgestelde standaard verder uit te werken.