Scoren, zien en spreken

Mariska de Kort - Equipe Zorgbedrijven

Het is alom bekend dat de kosten van de gezondheidszorg in het laatste decennium sterk zijn toegenomen. Wereldwijd wordt er gezocht naar een antwoord op dit probleem. Value Based Health Care, een framework voor het bedrijven van competitie in de gezondheidszorg, lijkt een mogelijke oplossing voor de toegenomen druk op de gezondheidseconomie. De essentie van Value Based Health Care is om te investeren daar waar toegevoegde waarde voor de patiënt te behalen is en te snijden op plekken waar dit niet het geval is. Om waardegedreven zorg te kunnen bedrijven is inzicht in de kosten van zorg en inzicht in de uitkomsten van zorg essentieel.

Gedreven door de principes van waardegedreven zorg heeft de opdrachtgever van dit project uitgesproken dat hij behoefte heeft aan een instrument dat chirurgen informatie verschaft over hun eigen handelen. Dit instrument zou moeten bijdragen aan het vergroten van de transparantie in het functioneren van de chirurg, aan het faciliteren van het lerend vermogen en de persoonlijke ontwikkeling van de chirurg en aan het versterken van de relatie tussen de chirurg en het management.

In dit project is een online dashboard ontwikkeld voor plastisch chirurgen. Dit dashboard toont actuele informatie over patiëntkarakteristieken, interventies en uitkomsten. Deze informatie is te zien op patiëntniveau, maar ook geaggregeerd naar het niveau van een interne benchmark. Het unieke karakter van dit project verschuilt zich in het feit dat er daadwerkelijk een product is gerealiseerd dat uitkomsten van zorg en hun context naar de klinische praktijk brengt. Daar waar zij voorheen werden voorzien van losse fragmenten informatie, hebben zestien plastisch chirurgen nu voor het eerst per persoon een samenhangend inzicht gekregen in hun eigen handelen. Een inzicht dat zij kunnen raadplegen wanneer het hen zelf het best uitkomt.

Deze informatie naar de klinische praktijk brengen blijkt bijzonder zinvol. Het dashboard is geëvalueerd en er zijn een aantal verbetervoorstellen aangedragen welke al op korte termijn doorgevoerd kunnen worden. Daarnaast blijkt dat transparantie leidt tot bewustwording: het inzichtelijk maken van de informatie doet de chirurg beseffen dat hij een grote rol speelt in de borging van datakwaliteit. Ook is de chirurg zich meer bewust van het feit dat hij degene is die informatie zal moeten omzetten naar kennis.

Tevens blijkt uit deze praktijktoets dat er zowel binnen de organisatie als daarbuiten een paradigmaverschuiving moet plaatsvinden voor wat betreft het concept uitkomsten. Patiënttevredenheid is volgens de plastisch chirurgen in de esthetische plastische chirurgie de hoogst haalbare uitkomst. Deze vaststelling roept direct de vraag op: hoe past dit binnen de heersende paradigma’s? Patiënttevredenheid wordt vooralsnog gezien als service indicator, niet als klinische uitkomst van zorg. De tevredenheid van de patiënt, maar ook diens wens en verwachting rondom het klinisch resultaat, verdienen een plek in de bestaande praktijk. Uitkomsten van zorg moeten in een breder perspectief worden bezien dan op dit moment het geval is.

Voor de organisatie betekent dit heel concreet dat zij het advies krijgen om meetmomenten rondom verwachtingen en tevredenheid in de toekomst anders in te richten. Zij zouden niet alleen de patiënt moeten vragen de tevredenheid over het resultaat te scoren, maar ook de behandelaar. Daarnaast zouden ze beide actoren ook prospectief de verwachting moeten laten scoren. Ook krijgt de organisatie het advies zorgvuldig te zijn met de omvang van haar dataverzameling. Een laatste advies aan de organisatie heeft te maken met de rol van de chirurg. De organisatie wordt geadviseerd om chirurgen te helpen bij het ontwikkelen van learning skills en om een positieve houding tegenover een leven lang leren mee te nemen als selectiecriterium bij het werven van nieuwe chirurgen.

Klinische informatica vervult een spilfunctie tussen de bedrijfsorganisatie, de zorg en de ICT. Vanuit deze spilfunctie is het mogelijk om informatie die niet eerder in het klinisch proces is gebruikt, te integreren in het klinische proces. Het is opvallend dat er binnen het vakgebied nog maar beperkt wordt gewerkt met gedeelde besluitvorming en met patiëntervaringen rondom klinische uitkomsten. Daarom wordt er in dit project een appel gedaan op alle informatici die werkzaam zijn in het klinische domein; kom in actie en verbeter het primaire zorgproces door nieuwe waardevolle informatie een plaats te geven in bestaande modellen en informatiesystemen.