Eerste sprite-detectie vanuit Nederland

Een groep studenten van de Technische Universiteit Eindhoven heeft in de nacht van 12 op 13 februari 2014 de eerste observatie van een zogenaamde sprite gedaan vanuit Nederland. Een sprite is een grote ontlading hoog in de atmosfeer die kan optreden vlak na een blikseminslag.

Sprites zijn pas in 1990 door de wetenschap ontdekt, hoewel ze wel eerder door piloten zijn waargenomen. Sindsdien zijn er vele observaties van sprites geweest in gebieden waar veel onweersstormen voorkomen zoals de Verenigde Staten en rond de Middellandse Zee. Er zijn echter nog maar zeer weinig observaties vanuit Noord-West Europa bekend en nog geen enkele vanuit Nederland. Dit komt onder andere doordat sprites relatief lichtzwak zijn en maar zeer kort oplichten. Ook kunnen ze alleen van lange afstand geobserveerd worden omdat ze boven de wolken plaatsvinden.

Om hier verandering in te brengen, heeft een groep studenten van de Technische Universiteit Eindhoven een speciaal sprite-camerasysteem ontworpen en geïnstalleerd op het Potentiaal-gebouw op deze universiteit. Dit is gedaan in het kader van een zogenaamd OGO-project door de bachelor-studenten Technische Natuurkunde Rion Barrois, Gijs van Pamelen, Wiebe Toonen en Yuri van der Werf onder begeleiding van universitair docent Sander Nijdam. Het camerasysteem dat zij ontworpen hebben wordt automatisch gericht op gebieden waar actieve onweersstormen plaatsvinden.

In de nacht van op 13 februari 2014 op 1:59 is met dit systeem voor het eerst een sprite geobserveerd vanuit Nederland. Deze sprite bevond zich boven een bliksemontlading in het Kanaal, zo’n 20 km uit de kust van het Engelse Hastings. Doordat de positie van de bliksem goed bekend is, kan ook de afstand tot de sprite berekend worden en daaruit de hoogte. De afstand tot de sprite is ongeveer 350 kilometer en de hoogte ongeveer 80 kilometer.

Toevalligerwijs is dezelfde sprite die nacht ook gefotografeerd door een camera uit het Engelse Ash Vale.