Topbestuurders spreken bij start collegejaar over Europese technologische soevereiniteit

Technologische soevereiniteit

De geopolitieke ontwikkelingen en de recente crises hebben Europa’s kwetsbaarheid laten zien in mondiale toeleveringsketens. In Europa is het besef gegroeid dat de afhankelijkheid van kritieke materialen, producten en technologieën verminderd moet worden. Daarom streeft de EU naar versterking van de technologische soevereiniteit.

In dat kader heeft de Europese Commissie onlangs de European Chips Act gepresenteerd, die het Europese ecosysteem van microchip-technologie moet versterken.

“Europese hightech innovatie-ecosystemen, zoals Brainport Eindhoven, zijn cruciaal voor Europa's concurrentievermogen en veerkracht op de lange termijn”, zegt Robert-Jan Smits, voorzitter van de TU/e. "Daarom is de opening van het academisch jaar in Eindhoven een ideaal moment om enkele van de belangrijkste spelers het podium te geven, om van gedachten te wisselen en te bespreken hoe de agenda's op elkaar kunnen worden afgestemd.” 

Open strategische autonomie voor een veerkrachtige en concurrerende EU-industrie

Globalisering zit diep verankerd in het DNA van Europa. Internationale handel en wereldwijde integratie van waardeketens zijn essentieel voor onze economie. Met het steeds uitdagendere politieke klimaat moet de EU echter nieuwe handvatten vinden om met globalisering om te gaan.

“We moeten de industriële cultuur van Europa opnieuw uitvinden op basis van een meer strategische prognose, een meer holistische benadering van waardeketens en een assertievere houding op het wereldtoneel”, aldus Thierry Breton, Europees Commisaris Interne Markt. Om hierop in te spelen, zijn baanbrekende technologieën een onmisbaar instrument om ons door de digitale en groene transitie te loodsen, en uiteindelijk naar veerkracht op lange termijn.

Een van de belangrijkste initiatieven van de Europese Commissie in dit verband is de European Chips Act. Die moet de EU in staat stellen haar huidige marktaandeel in de wereldwijde productie van microchips te verhogen tot 20 procent. Het plan bouwt voort op de sterke punten van Europa: wereldwijd toonaangevende organisaties en netwerken op het gebied van onderzoek en technologie, en een groot aantal innovatieve fabrikanten van apparatuur. Daarnaast pakt het plan de nog bestaande zwakke punten aan.

“Europa mag niet achterblijven in de technologische race om de halfgeleiders van de toekomst. Het heeft met haar uitstekende onderzoeksbasis zeer goede kaarten in handen. We moeten echter helpen bij de industrialisatie – from lab to fab.” 

Het industriebeleid van Nederland

De Nederlandse regering steunt de agenda van de Europese Commissie om cruciale technologie zoals microchips te versterken, en vergroot tegelijkertijd haar eigen inspanningen om een gelijk speelveld te waarborgen en om innovatie en duurzaamheid te stimuleren.

“Een open economie en internationale samenwerking blijven ons uitgangspunt", zegt Micky Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat. “Maar onze industrie, de ontwikkeling van innovatieve technologieën in Europa en toekomstige economische groei, mogen niet te afhankelijk zijn van andere landen. Daarom zetten we ook in op publieke middelen, naast private financiering.”

Onlangs presenteerde de Nederlandse regering hiervoor een nieuw industriebeleid. Ook trekt het kabinet 230 miljoen euro uit voor zes projecten om de Nederlandse capaciteiten op het gebied van productietechnologie voor microchips te versterken. Van die projecten komen er vijf uit Brainport.

Een daarvan is een project van Smart Photonics, een scale-up die als TU/e spin-off is begonnen en een sterke samenwerking met de TU/e heeft. “Het Brainport-ecosysteem heeft de speciale aandacht van mij en mijn collega-ministers”, zegt Adriaansens. “Brainport is van nationaal belang voor het vergroten van onze technologische basis, maar zeker ook vanwege de grote bijdrage van de regio aan onderzoek, innovatie en nationale economische groei.” 

ASML-rapport 

Een belangrijke technologische speler in Europa is ASML, een toonaangevende fabrikant van chipmachines. De machines van ASML worden wereldwijd gebruikt door producenten van microchips. Het bedrijf is momenteel een van Europa's meest waardevolle ondernemingen.

ASML steunt de ambities van de Europese Commissie en de European Chips Act. Eerder dit jaar publiceerde het bedrijf een rapport ter ondersteuning van de European Chips Act, maar benadrukte ook de noodzaak van een bredere focus.

ASML CEO Wennink: “Om de positie van Europa in het wereldwijde ecosysteem van halfgeleiders te versterken, hebben we investeringen nodig in zowel fabrieken voor geavanceerde microchips als in fabrieken voor iets oudere generaties microchips, maar ook in R&D-faciliteiten, in onderwijs van wereldklasse en in de beschikbaarheid van arbeidskrachten.” 

TU/e: een belangrijke leverancier van talent

“De hightech-industrie in Brainport groeit exponentieel en heeft ons gevraagd om het aanbod van hooggekwalificeerde ingenieurs te verdubbelen”, zegt TU/e-voorzitter Smits.

“Wij zijn absoluut bereid om onze regionale partners te helpen door in omvang te verdubbelen en daarmee de beschikbaarheid van ingenieurs te verbeteren. Voor deze schaalsprong zal de overheid vooraf moeten investeren in zowel de universiteit als de studentenhuisvesting. Dit zal niet alleen helpen om het grote economische potentieel van de regio optimaal te benutten, het is ook een investering in technologische soevereiniteit.” 

De laatste keynote op 5 september zal worden verzorgd door TU/e-rector Frank Baaijens. Voordat hij officieel het academisch jaar 2022-2023 opent, zal hij ingaan op de huidige stand van zaken aan de TU/e en de ontwikkelingen en plannen voor het komende jaar.   

Tijd en plaats

De Opening van het Academisch Jaar van de Technische Universiteit Eindhoven is op maandag 5 september 2022, in de Blauwe Zaal van het Auditoriumgebouw, van 15:00 tot 16:45 uur.  Het evenement is vrij toegankelijk voor studenten en medewerkers van de TU/e, en op uitnodiging. Het evenement zal via livestream te volgen zijn bij mediapartner Science|Business. 

Als u het evenement wil bijwonen, kunt u contact opnement met oay@tue.nl.