Maatwerk voor patiënten met verwijde buikslagader met behulp van 3D-echografie
Onderzoekers van de TU Eindhoven en het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven zijn erin geslaagd om non-invasief de elasticiteit en spanning in de menselijke aorta te meten met behulp van 3D-echografie. Vaatchirurgen kunnen daarmee beter voorspellen of en zo ja wanneer een aneurysma, een verwijding van de buikslagader, preventief geopereerd moet worden om een levensbedreigende inwendige bloeding te voorkomen. Ook kan het overbodige operaties voorkomen. Emiel van Disseldorp promoveerde 10 januari cum laude op dit onderzoek.
Aneurysmata komen vooral voor bij mannen van boven de zestig jaar. Om het scheuren ervan te voorkomen, worden aneurysmata met een diameter groter dan 5.5 centimeter en snel groeiende aneurysmata nu standaard geopereerd. Maar bij sommige patiënten scheurt het aneurysma toch al eerder, terwijl andere aneurysmata stabiel blijven bij een veel grotere diameter. Daarom willen artsen per patiënt kunnen voorspellen wie kans loopt dat de verwijding scheurt, en aan de andere kant welke patiënt voorlopig veilig is ondanks de verwijde aorta.
Te hard opgeblazen ballon
De basis voor het promotieonderzoek van Emiel van Disseldorp, onder leiding van dr. ir. Richard Lopata en vaatchirurg prof. dr. Marc van Sambeek ligt in de biomechanica. Een aneurysma scheurt niet door de grootte, maar doordat de spanning in de vaatwand te ver oploopt, net als bij een te hard opgeblazen ballon. Daarom is een methode ontwikkeld waarmee de spanning in de vaatwand en stijfheid van de aorta gemeten kan worden. De stijfheid geeft aan in welke mate een materiaal nog elastisch kan meebewegen, en veranderingen hierin kunnen een indicator zijn voor groei of zelfs ruptuur van het aneurysma.
Aangezien specialisten de spanning en stijfheid van de vaatwand graag snel en regelmatig willen kunnen meten, maakt deze nieuwe methode gebruik van 3D-echografie. Deze techniek gebruikt geen straling, is goedkoop en is gemakkelijk in gebruik. Daarom is 3D-echografie een ideale techniek voor deze toepassing. In deze studie is de techniek voor het bepalen van de vaatstijfheid en de vaatspanning doorontwikkeld en het 'proof-of-principle' geleverd.
Klinische studie
Er is een klinische studie opgezet met 320 patiënten en 30 gezonde vrijwilligers. Initiële resultaten laten zien dat de vaatstijfheid een belangrijke waarde is om voortgang van de aneurysma ziekte te kunnen meten. Inmiddels zijn 70 patiënten meer dan 3,5 jaar gevolgd, waarbij meerdere keren per jaar de vaatstijfheid en vaatspanning is gemeten, naast de maximale diameter.
De eerste resultaten van deze studie laten zien dat een verandering in vaatstijfheid een belangrijke indicator is om groei en het mogelijk scheuren van het aneurysma te kunnen voorspellen. De onderzoekers zijn al begonnen met verdere analyse van de onderzoeksresultaten om deze bevindingen te bevestigen. Met behulp van deze zelfontwikkelde volledig geautomatiseerde methode is dit nu gemakkelijk uit te voeren in grote klinische studies.
