TU/e-klimaatwetenschappers zien lichtpuntjes en teleurstellingen op klimaattop

Ondanks het feit dat de bijna 200 deelnemende landen blijven vasthouden aan maximaal 1,5 graad opwarming, zijn de afspraken die daartoe moeten leiden niet wezenlijk anders dan afgesproken tijdens de vorige klimaattop in Glasgow. En dat terwijl we met het huidige klimaatbeleid afstevenen op 2,8 graden opwarming. “We hebben met z’n allen een jaar verloren”, concludeert De Coninck.

“We zijn nu zeven in plaats van acht jaar verwijderd van de deadline voor de halvering van de wereldwijde CO₂-uitstoot”, vervolgt ze. “Het wordt moeilijker met elk jaar dat regeringen tekort schieten in de uitvoering van hun klimaatbeloften, terwijl andere partijen zoals bedrijven en banken aan de rem blijven hangen. Als landen in de praktijk te weinig actie ondernemen, is het handhaven van de anderhalve graad betekenisloos.”

Overwinning kwetsbare landen

Wel zijn de wetenschappers – die allebei meeschreven aan het Emissions Gap Report van de Verenigde Naties – blij met de oprichting van een klimaatschadefonds. Dit fonds moet armere landen die relatief weinig uitstoten ondersteunen bij de geleden klimaatschade. “Ontwikkelingslanden proberen al dertig jaar verlies en schade door de gevolgen van klimaatverandering op de agenda te krijgen”, zo stelt Pauw.

Pauw: “Vóór de top stond dit onderwerp niet eens op de agenda van de onderhandelingen, nu is er een klimaatschadefonds. Dit is een belangrijke overwinning voor kwetsbare ontwikkelingslanden, al moet nog blijken hoe het fonds wordt ingericht, wie het financieel zal ondersteunen en wie ervan kan profiteren.” Zo is nog onduidelijk of een land als China bijdraagt aan het fonds. Officieel staat het land te boek als ontwikkelingsland, maar intussen is China in absolute zin de grootste uitstoter van CO₂, en heeft het ruwweg dezelfde gemiddelde uitstoot per hoofd van de bevolking als de Europese Unie.

Waarschuwing banken

Beide TU/e-experts zijn zeer te spreken over een paragraaf die uiteindelijk in het slotakkoord is beland. Deze paragraaf waarschuwt commerciële banken om meer actie te ondernemen tegen klimaatverandering. Banken als ING zijn bijvoorbeeld nog steeds de op twee na grootste financier van vervuilende Amerikaanse vloeibare gasfabrieken, zo bleek uit een uitzending van Pointer. “Op dit moment is de financiële sector eerder een barrière voor de energietransitie dan dat zij haar faciliteert”, zegt De Coninck.

Pauw legt uit: “Het slotdocument pleit voor een transformatie van het financiële stelsel, iets waar onder meer Heleen en ik in het Emissions Gap Report toe hebben opgeroepen.” Banken, pensioenfondsen en andere investeerders zouden hun beleid ingrijpend moeten veranderen, zodat zij een grotere rol kunnen spelen in de strijd tegen klimaatverandering, in plaats van de industrie rond fossiele brandstoffen financieel te ondersteunen.

Minister Jetten

Tot slot hopen de twee dat minister voor Klimaat en Energie Rob Jetten naar huis keert met hernieuwde motivatie om het klimaatprobleem in Nederland aan te pakken. De Coninck: “Ik ben blij dat hij op de top aanwezig was en hoop dat hij zich nu sterker realiseert dat elk jaar uitstel van actie, in zowel Nederland als daarbuiten, zeer kostbaar is. Het schaadt het vertrouwen tussen landen van de klimaattop, en vergroot de kans op menselijk leed en onherstelbare schade aan onze aarde.”