De juiste spelregels voor samenwerking

Gedragscodes voor wetenschappelijke integriteit

Wetenschappelijk onderzoek is een hoeksteen van de moderne kennissamenleving. Het levert onder meer kennis voor politieke besluitvorming en impulsen voor maatschappelijke ontwikkeling en economische groei. Er zijn voor de wetenschap dan ook stevige kaders. Een van de belangrijkste is de Nederlandse gedragscode wetenschappelijke integriteit, met de leidende principes eerlijkheid, zorgvuldigheid, transparantie, onafhankelijkheid en verantwoordelijkheid.

Deze gedragscode is natuurlijk ook van toepassing op het TU/e-onderzoek samen met bedrijven en op het werk van deeltijdhoogleraren uit de industrie. In deze context is het belangrijk dat de code onpartijdigheid voorschrijft, en dat wetenschappers zich in het proces van wetenschap beoefenen niet laten leiden door commerciële belangen.

Daarnaast schrijft de code voor dat wetenschappers in alle wetenschappelijke publicaties open en volledig moeten zijn over de rol van externe belanghebbenden, opdrachtgevers, financiers, mogelijke belangenconflicten en relevante nevenwerkzaamheden.

Verder heeft de TU/e een aanvullende eigen gedragscode, die meer inspeelt op de specifieke kenmerken van de wetenschappelijke activiteiten aan een technische universiteit. Daarin staat onder meer dat resultaten van onderzoek samen met bedrijven binnen een vastgestelde, redelijke termijn moeten worden gepubliceerd. Aan alle wetenschappelijke medewerkers en masters-studenten aan de TU/e wordt gevraagd om deze TU/e-code te ondertekenen. De universiteit monitort de naleving van de gedragscodes.

Daarnaast is er aan de TU/e vanaf academisch jaar '23/’24 een integriteitsambassadeur, die in den breedte kijkt naar integriteit op de universiteit, met natuurlijk grote aandacht voor wetenschappelijke integriteit.

Transparantie over nevenwerkzaamheden

Universiteiten moeten goed verweven zijn met de samenleving, om optimaal te kunnen bijdragen aan relevante vraagstukken en ontwikkelingen. Nevenaanstellingen van onderzoekers spelen hierin een belangrijke faciliterende rol. Belangrijk is daarbij wel de transparantie. TU/e-onderzoekers moeten daarom, conform landelijke richtlijnen, hun nevenfuncties melden op de website van de TU/e. Daarnaast worden de eventuele nevenwerkzaamheden van onderzoekers in de jaargesprekken tegen het licht gehouden.

Transparantie over industrie-inkomsten

De TU/e is koploper in samenwerking met de industrie. De universiteit is daarom ook transparant over de banden met de industrie, onder meer door openheid over de inkomsten van industriële partners. In het jaarverslag staat een volledige lijst van de bedrijven waarvan de TU/e inkomsten, ingedeeld naar de orde van grootte van de inkomsten.

Positie van deeltijdhoogleraren

Deeltijdhoogleraren, waaronder de deeltijdhoogleraren van de industrie, werken nooit standalone, maar zijn altijd ingebed in een vakgroep, geleid door een fulltime hoogleraar. De aanstellingen van deeltijdhoogleraren kennen een termijn van 5 jaar, die eventueel verlengd kan worden.

Geen onderzoek naar fossiele brandstoffen

De TU/e zet zich met volle kracht in voor duurzaamheid en de energietransitie, de grootste maatschappelijke uitdaging ooit.  Die kan alleen worden aangepakt door de krachten zoveel mogelijk te bundelen. We werken daarom samen met alle sterke R&D-partijen die kunnen helpen de benodigde duurzame oplossingen te creëren, waaronder bedrijven met een achtergrond in fossiele brandstoffen. De samenwerking met dit soort partijen moet echter gericht zijn op duurzaamheid en de energietransitie; onderzoek naar fossiele brandstoffen sluiten we uit. Er is binnen de TU/e een stevige toetsingsprocedure die hierop toeziet.

Intellectueel eigendomsrecht

Om ervoor te zorgen dat nieuwe technologie de markt bereikt en daadwerkelijk impact heeft, is het beschermen van IE (intellectueel eigendom) nodig. Zonder deze bescherming van IE kan iedereen nieuwe ideeën kopiëren, wat de investeringen in onderzoek zou doen opdrogen. IE is dus een cruciale randvoorwaarde voor innovatie.

Bij onderzoek samen met de industrie regelen de TU/e en partnerbedrijven de toekenning van het IE conform de geldende richtlijnen, die zijn vervat in de landelijke O&O&I-kaderregeling. Hierin staat dat er in feite twee manieren zijn: ofwel het resulterende IE wordt verdeeld op basis van de bijdragen van de partijen, ofwel het wordt voor een marktconforme prijs gekocht door het bedrijf.

In de praktijk betekent dat, dat het gezamenlijke onderzoek van de TU/e zowel IE oplevert voor bedrijven als voor de universiteit zelf. De universiteit heeft bij het gebruik van haar IE geen winstoogmerk, maar streeft naar de beste kansen voor valorisatie, wat een van de drie wettelijke hoofdtaken is van de universiteit. De universiteit kan haar IE bijvoorbeeld verkopen aan een bestaande onderneming, of onderbrengen in een nieuwe startup in ruil voor aandelenbelang, al naar gelang de inschatting van de beste kansen om impact.

Investeringen in bedrijven

De TU/e investeert geen eigen geld in startups of andere bedrijven. Financiering is een taak van andere partijen, en we vinden dat we als universiteit geen publiek geld kunnen investeren in risicovolle ondernemingen, wat startups per definitie zijn.

Wel investeren we in onze startups middels aan de TU/e gecreëerde kennis, die we inbrengen in ruil voor aandelen. Daarmee kunnen we helpen zorgen voor een optimale ontwikkeling van onze startende bedrijven, zodat er maximale maatschappelijke impact ontstaat. Wanneer we vertrouwen hebben dat het bedrijf goed zelfstandig staat, doen we de aandelen van de hand. We houden aandelen dus niet uit winstoogmerk.

Verder doen we veel om onze startups zo goed mogelijk te faciliteren, onder meer met de voorzieningen van The Gate, om de kans te optimaliseren op een goede bedrijfsstart en maatschappelijke impact.