Joël de Haas - Zorggroep Maas & Waal
Door de bevolkingsgroei en vergrijzing in Nederland neemt de druk op de ouderensector alsmaar toe. Van de zorginstellingen in deze sector worden initiatieven verwacht om de zorg passend en betaalbaar te houden. Eén van die initiatieven is de inzet van zorgtechnologie. Maar hoe zet je zorgtechnologie op duurzame wijze in? Binnen zorggroep Maas & Waal is een antwoord op die vraag gezocht vanuit 2 projecten, gericht op de inzet van zorgdomotica en op de inzet van beeldschermzorg.
Het project ‘Herontwerp Domotica’ had als doel om te onderzoeken op welke wijze de inzet van domotica binnen zMW kan worden verbeterd en geborgd. Daartoe zijn eerst de definities van domotica, e-health en zorg-technologie scherp neergezet. Vervolgens zijn conform deze definities de missie en visie van de organisatie vertaald naar een visie op zorgtechnologie. Om vanuit de visie tot verbetering van de inzet van domotica te ko-men, is de huidige situatie in kaart gebracht op de 5 lagen binnen het interoperabiliteitsmodel van Nictiz (organisatie, proces, informatie, applicatie en techniek). Het concretiseren van de gewenste situatie bleek een obstakel te vormen. De uitdaging was om de verkregen kennis en inzichten uit de inspiratiesessies te projecteren naar de gewenste situatie binnen zMW en het Programma van Eisen (PvE). Dit resulteerde in een aantal tegen-stellingen in het PvE, die zijn samen te vatten als het cliëntbelang vs. het organisatiebelang. Aan de hand van deze tegenstelling is een referentiekader ontwikkeld op basis waarvan twee concepten nader zijn uitgewerkt, namelijk vraaggestuurd werken en aanbodgestuurd werken.
Bij aanvang van de conceptfase brak het corona-virus uit en werd het project ‘Herontwerp domotica’ on-hold gezet. Samen met alle betrokkenen is besloten om de conceptfase af te ronden en de organisatie van adviezen te voorzien met het oog op hervatting van het project.
Op basis van twee concepten met tegenovergestelde perspectieven is een ontwerp opgeleverd waarmee het project kan worden hervat. Het ontwerp bestaat uit een aantal adviezen waarmee antwoord wordt gegeven op de geconstateerde knelpunten uit de analyse en de tegenstellingen in het PvE. Zo krijgt de organisatie het advies om een aantal functierollen te verbijzonderen waarmee invulling gegeven kan worden aan het strategische speerpunt ‘innovatie’, waaronder het verbeteren en borgen van de inzet van domotica en zorgtechnologie valt. Om op procesniveau tot verbetering tot komen, is uit beide concepten gebleken dat het nodig is om de dialoogvoering steviger neer te zetten over de welzijnsbehoefte en daaraan gerelateerd de inzet van domotica en zorgtechnologie. Hiervoor zijn 3 processtappen belangrijk: ‘voorlichten cliënt’, ‘evalueren zorg / MDO’ en ‘bijstellen zorg. Binnen deze processtappen is het belangrijk om de informatie vast te leggen in welzijnscomponenten. Deze welzijnscomponenten zijn niet alleen een belangrijke basis voor het zorg- en behandelplan, maar helpen ook bij het afleiden van use-cases en persona’s ten behoeve van zorgtechnologie. Op grond van de use-cases en persona’s kunnen bij hervatting van het (selectie)project basisconfiguraties en basisfunctionaliteiten worden afgeleid. Gekeken naar de applicatie en infrastructuur, luidt het advies: denk groot maar begin klein. Dit betekent, breng de belangrijkste gewenste functionaliteiten in beginsel onder bij één applicatie geleverd door een totaalleverancier of system-integrator. En gebruik de expertise van de leverancier bij de evaluatie van domotica-inzet op basis van de welzijnsbehoeften en meetgegevens uit de applicatie. Vanuit de verbijzonderde functierollen kan op termijn de inzet van zorgtechnologie verder worden onderzocht en uitgebreid.
Het project ‘Beeldschermzorg’ had twee doelen; 1) het selecteren van een zorg specifieke beeldbelapplicatie die organisatie-breed kan worden toegepast en 2) het implementeren van diezelfde applicatie binnen de thuiszorg voor medewerkers en cliënten. Vanuit een organisatie-brede vertegenwoordiging zijn selectiecriteria opgesteld die na marktonderzoek hebben geleid tot het selecteren van één applicatie. Vervolgens is het implementatieplan opgesteld om richting en structuur te geven aan de implementatie en gecontroleerde uitrol van beeldzorg in de wijkteams en richting cliënten en mantelzorgers. Daarbij is aandacht uitgegaan naar de technische inrichting, maar ook naar de organisatorische inbedding. Op moment van schrijven wordt uitvoering gegeven aan het implementatieplan. Naar verwachting kunnen de eerste medewerkers, cliënten en mantelzorgers binnenkort van de applicatie gebruik maken.
Beide projecten hebben waardevolle inzichten en adviezen opgeleverd over de inzet van zorgtechnologie, waarmee de organisatie in de toekomst nieuwe initiatieven kan onderzoeken om de zorg passend en betaalbaar te houden.